محسن قرائتی

زندگی‌نامه

فرزند علی‌نقی، از بازاریان خوشنام و مذهبی که در کاشان متولد شد. از آنجا که پدرش در دوران رضا شاه پهلوی به احیای مساجد و تکایای مخروبه و سنت‌ها و مفاهیم دینی همت می‌گماشت و مراسم قرائت قرآن در خانه‌ها می‌گذاشت، به قرائتی اشتهار یافت. محسن در چهارده سالگی به اصرار پدر وارد حوزه علمیه کاشان شد که ریاست آن را آیت الله حاج شیخ جعفر صبوری قمی به عهده داشت. وی علاوه بر تحصیل مقدمات، در جلسات تفسیر قرآن توسط آیت الله حاج شیخ علی آقا نجفی نیز شرکت می‌کرد، جلساتی که موجب پیوند وی با قرآن شد در ۱۳۳۹ برای تکمیل تحصیلات خود به قم عزیمت کرد و در مدارس دینی آیت‌الله گلپایگانی و خان مشغول تحصیل شد. در مدت تحصیل، چندی نیز به نجف اشرف رفت و به تحصیل رسائل و مکاسب پرداخت. مدتی هم در حوزه علمیه مشهد به فراگیری علوم دینی مشغول شد. پس از طی دروس سطح عالی، در درس خارج فقه حاضر شد. همچنین شرح لمعه و تفسیر مجمع البیان را فرا گرفت و از همان زمان مطالعات و مباحثات تفسیری خود را یادداشت می‌کرد. افرادی چون آیت‌الله قربانعلی دری نجف آبادی و شهید نورالله طباطبایی نژاد وی را در مباحثات تفسیری همراهی می‌کردند. توشه او در مطالعات تفسیری موجب شد چون از تصمیم آیت‌الله ناصر مکارم شیرازی برای نگارش تفسیر به زبان فارسی آگاهی یافت، داوطلب همکاری در گروه نویسندگان آن شود. این همکاری به مدت پانزده سال ادامه یافت و حاصل آن تفسیر نمونه است. بعدها حجت‌الاسلام قرائتی با تجربه‌ای که از نگارش تفسیر نمونه به دست آورده بود به تدوین تفسیر نور همت گماشت. تفسیری که با هدف فهم عامه نوشته شده است.
حجت‌الاسلام شیخ محسن قرائتی پس از پایان تحصیل علوم دینی، به وعظ و تبلیغ مشغول شد، اما در روش تبلیغ ابداعاتی به عمل آورد و به جای استفاده از منبر و روش سنتی تبلیغ، بسان معلمان از گچ و تخته سیاه بهره برد. این شیوه مورد توجه و تشویق عالمان برجسته‌ای چون آیتالله علی مشکینی و شهید مطهری قرار گرفت. از همین رو پس از پیروزی انقلاب اسلامی به توصیه و پیشنهاد استاد مطهری به اجرای برنامه درس‌هایی از قرآن در تلویزیون پرداخت. برنامه‌ای که بیش از چهل سال به‌صورت هفتگی و مستمر ادامه یافت. در سال ۱۳۶۱، از سوی امام خمینی(ره) به سمت سرپرستی سازمان نهضت سواد آموزی منصوب شد. در سال ۱۳۶۹ با پشتیبانی مقام معظم رهبری آیت‌الله خامنه‌ای به تأسیس ستاد اقامه نماز و در سال ۱۳۸۳ به ایجاد ستاد احیای زکات همت گماشت. او همچنان خود را یک معلم قرآن می‌داند و در مراکز دینی مختلف از جمله حوزه علمیه قم به انتقال تجربیات خود در امر وعظ و تبلیغ می‌پردازد.
آثار  متعددی از  تاکنون منتشر شده که از آن جمله می‌توان به «تفسیر نور»( ده جلد)،«سیمای مدیر موفق»،«قرآن و متولیان فرهنگی»،«چهارصد نکته از تفسیر نور»،«اصول عقاید اسلامی»،«دقایقی با قرآن»،«پرتوی از نور»،«تفسیر نماز»،«پرتوی از اسرار نماز»،«راز نماز»،«آشنایی با نماز»،«114 نکته درباره نماز»،«۱۳۰۰ نکته در مدیریت اسلامی»،«خمس و زکات»،«گناه شناسی»،«قرآن و تبلیغ»،«حج»،«امر به معروف و نهی از منکر»،«تمثیلات تفسیر نور»، «قرآن و امام حسین (ع)»،«تمثیلات»،« پرسش‌ها و پاسخ‌های قرآنی»( دو جلد)،«آشنایی با اسلام برای نوجوانان»،«سیره پیامبر با نگاهی به قرآن کریم» اشاره کرد.
انجمن آثار و مفاخر فرهنگی به پاس سال‌ها فعالیت علمی و فرهنگی وی، طی برگزاری مراسم بزرگداشتی در 8خردادماه 1389 ایشان را یکی از مفاخر ایران‌زمین معرفی کرد.
 

حجت الاسلام محسن قرائتی از نگاه بزرگان

ـ آیت‌الله رضا استادی: «انصافا آقاي قرائتي از جمله مفاخر ماست. تفسير قرآن ايشان براي همگان مفيد است و خواننده با مطالعه آن زود به آنچه كه مورد نظر مولف است دست مي‌يابد. حضرت آقای قرائتی عمر بابرکتی دارد و در همه برنامه هایی که پیگیری کرده موفقیت داشته است. آقای قرائتی مجموعه ای است که بدون مبالغه در این دوره‌ای که ما هستیم و دیده‌ایم، در کار خود نظیر ندارد».

ـ بهاءالدین خرمشاهی: «حجت الاسلام و المسلمین قرائتی از قرآن پژوهان و مفسران پر کار و کاردان امروز است».

ـ سید جواد بهشتی: «آقای قرائتی جوانان را به عنوان مخاطب اصلی خود برگزید و با فراز و نشیب روزگار تغییر موضع نداد... گرچه به لحاظ مادی تبلیغ برای بچه‌ها هیچ‌گونه درآمدی برای ایشان نداشت و چه بسا برای بزرگسالان برنامه اجرا می‌کرد،دریافت‌های خوبی داشت، اما به دلیل یک اعتقاد عمیق پای این انتخاب ایستاد».